Ceza yargılamalarında hüküm 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na çerçevesinde beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı, hükümdür. Dolayısıyla kanun uyarınca ceza yargılaması sonucu yukarda sayılan hükümlerden birine karar verilecektir.
CMK 223. Maddesinde bu haller açık bir şekilde sayılmaktadır. Buna göre nasıl beraat kararı için bu haller sebep olarak sayılabilecektir.
Beraat kararı;
a) Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması,
b) Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması,
c) Yüklenen suç açısından failin kast ya da taksirinin bulunmaması,
d) Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmesine rağmen, olayda bir hukuka uygunluk sebebinin bulunması,
e) Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması, hallerinde verilecektir.
CMK 223. Madde açıkça bu tanımları yapmıştır. Buna göre ceza verilmesine yer olmadığı kararı şu hallerde verilebilecektir.
Ceza yargılamasının asıl amacı ise maddi gerçeklere ulaşmaktır. Maddi gerçeklere nasıl ulaşıldığı ise; dava esnasında delillerin ortaya konması, tartışılması ve neticesinde verilen kararla ortaya konmaktadır.
CMK'nın 223. Maddesinde düzenlenen ceza verilmesine yer olmadığı kararı belirli hallerin varlığına tabi tutulmuştur.
A) Yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı ya da sağır ve dilsizlik hali veya geçici nedenlerin bulunması,
B) Yüklenen suçun hukuka aykırı ancak bağlayıcı emrin yerine getirilmesi sureti ile ya da zorunluluk hali veya cebir ya da tehdit etkisi ile işlenmesi,
C) Meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş sebebiyle aşılması,
D) Kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşülmesi, hallerinde, kusurunun bulunmaması dolayısı ile ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir. Bu hususların yanında aşağıda belirtilen hallerde de ceza verilmesine yer olmadığına dair karar verilecektir.
Bunlar: İşlenen fiilin suç olma özelliğini devam ettirmesine rağmen;
a) Etkin pişmanlık,
b) Şahsî cezasızlık nedeninin varlığı,
c) Karşılıklı hakaret,
d) İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı, dolayısı ile, faile ceza verilmemesi hallerinde, ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.
Ceza Hukuku Kapsamındaki TCK’da Düzenlenen Suçlar ve Türk Ceza Kanununun Konusunu Teşkil Eden Ceza Davaları Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak İçin İletişime Geçebilirsiniz.
