Mala zarar verme suçu genel bir suçtur. Bu suç herkes tarafından işlenebilmektedir. Mala zarar verme suçda fail herkes olabilmektedir.
5237 sayılı TCK'nın 151 ve 152. Maddelerinde 'Mal Varlığına Karşı Suçlar' çerçevesinde düzenlenen Mala Zarar Verme Suçu, kişilerin mülkiyet hakkını garanti altına almak, korumak istemektedir.
Mala zarar verme, diğer bir kimseye ait olan taşınır ya da taşınmaz bir malı kısmen ya da bütünüyle yıkarak, tahrip ederek, yok ederek, bozarak, kullanılmaz hale getirmek ya da kirletmek sureti ile biçiminde değişiklik yapmaktır.
Mala zarar verme suçunun basit halinin düzenlendiği ilgili yasa maddesi;
"(1)Başkasının taşınır ya da taşınmaz malını kısmen ya da bütünüyle yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren ya da kirleten kişi, mağdurun şikayeti üzerine, dört aydan üç yıla kadar hapis ya da adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2)Haklı bir neden olmaksızın, sahipli hayvanı öldüren, işe yaramayacak hale getiren ya da değerinin azalmasına sebep olan kişi hakkında yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır." biçimindedir.
Bir zarar suçu olan mala zarar verme suçunda, zararın süreklilik göstermesi aranmaz. Nitekim başkasının malına ilgili yasa maddesinde belirtilen eylemlerden birisinin gerçekleştirilmiş olması suçun cezalandırılması için yeterlidir.
Mala zarar verme suçunun maddi konusunu taşınır ya da taşınmaz mallar oluşturur. Fakat burada söz konusu olan mal, başkasına ait mallardır. Zira, hiç kimse kendi malı veya sahipsiz mallar üstünde mala zarar verme suçunu işleyemez.
Mala zarar verme suçunun düzenlendiği kanun maddesi Tck 151 ve 152. maddelere bakıldığında, suçun işlenebilmesi seçimlik hareketlere bağlanmıştır. Bir kimsenin mala zarar verme suçunu işleyebilmesi için taşınır ya da taşınmaz bir malı:
Yakması,
Tahrip etmesi,
Yok etmesi,
Bozması,
Kullanılamaz hale getirmesi veya
Kirletmesi Gerekmektedir.
Fakat suçun konusunu sahipli bir hayvan oluşturuyorsa hayvanı öldürmek, işe yaramaz hale getirmek veya hayvanın değerinin azalmasına sebep olmak da mala zarar vermek suçunu oluşturacaktır.
Mala zarar verme suçu, genel kast ile işlenebilen suçlardandır. Suçun oluşması için failin belirli bir saik veya amaçla hareket edip etmemesine bakılmaz. Suçun oluşması için failin zarar verme fiilini bilerek ve isteyerek yapması yeterli olduğundan bu suçun taksirle işlenmesi olanaklı değildir.
Kanunda düzenlenen nitelikli halleri, suçun cezasını ağırlaştıran durumlardır. Mala zarar verme suçunun nitelikli halleri TCK 152. Maddesinde düzenlenmiştir. Tck 152. Maddeye göre;
"(1) Mala zarar verme suçunun;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş ya da kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis ya da diğer eşya hakkında,
b) Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her çeşit eşya yada tesis hakkında,
c) Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerde olursa olsun, her çeşit dikili ağaç, fidan ya da bağ çubuğu hakkında,
d) Sulamaya, içme sularının sağlanmasına ya da afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında,
e) Grev ya da lokavt hallerinde işverenlerin ya da işçilerin ya da işveren ya da işçi sendika ya da konfederasyonlarının maliki olduğu ya da kullanımında olan bina, tesis ya da eşya hakkında,
f) Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu ya da kullanımında olan bina, tesis ya da eşya hakkında,
g) Sona ermiş olsa dahi, görevinden ötürü öç almak amacı ile bir kamu görevlisinin zararına olarak,
İşlenmesi halinde, fail hakkında bir seneden dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Mala zarar verme suçunun;
a) Yakarak, yakıcı ya da patlayıcı madde kullanarak,
b) Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel ya da taşkına neden olmak sureti ile,
c) Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik ya da kimyasal silah kullanarak,
İşlenmesi halinde, verilecek ceza bir katına kadar artırılır.
(3) Mala zarar verme suçunun işlenmesi neticesinde haberleşme, enerji veya demiryolu ya da havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır." şeklindedir.
Mala zarar verme suçu şikayete bağlı mıdır ?
Mala zarar verme suçunun temel biçimi şikayete bağlıdır. Suçun nitelikli halleri ise re’sen soruşturulur.
Mala zarar verme suçu taksirle işlenir midir ?
Mala zarar verme suçu taksirle işlenemez. Bu suç yalnızca kasten işlenebilir. Dikkatsizlik sonucu bir kimsenin malına zarar verilmesi, hukuki ihtilaf ortaya çıkartacaktır.
Mala zarar verme suçu uzlaşmaya tabi midir ?
Mala zarar verme suçu Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince uzlaştırma hükümlerine tabidir. Gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında uzlaştırma yapılabilir.
Mala zarar verme suçunun Tck 152 temel halinin cezası dört aydan üç yıla kadar hapis ya da adlî para cezası olarak düzenlenmiştir. Failin cezalandırılması için mağdurun şikayeti aranır. Mağdur şikayetini suç duyurusu dilekçesi ile yapabilir.
Suçun nitelikli hallerinin cezası ise bir seneden dört yıla kadar hapis cezasıdır.
Suçun yakarak, yakıcı ya da patlayıcı madde kullanarak, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel ya da taşkına neden olmak sureti ile veya radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik ya da kimyasal silah kullanarak işlenmesi halinde ise verilecek ceza bir katına kadar artırılır (TCK m. 152/2).
Bu kural suçun hem kaliteli hali hem de temel hali için geçerlidir. Mala zarar verme suçunun işlenmesi neticesinde haberleşme, enerji veya demiryolu ya da havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır (TCK m. 152/3).
Suçun cezasının üst sınırı iki seneden fazla olduğu için basit yargılama kapsamına girmez.
TCK madde 73’e göre soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç altı ay içerisinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamamaktadır. Bu gibi mala zarar verme suçunun temel biçimi açısından şikayet hakkı altı ay içerisinde kullanılmalıdır.
Süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği ya da öğrendiği günden başlar. Bu süre her halde suça ilişkin zamanaşımı süresini geçemez.
Suçun kaliteli hali ise sekiz senelik zamanaşımı süresine tabidir.
Türk Ceza Kanunun 151. Maddesinde düzenlenen mala zarar verme suçunun basit hallerinde taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanması zorunludur. Şöyle ki, mala zarar verme suçunun basit hali uzlaştırma kapsamındaki suçlardandır. Türk ceza kanunun uzlaşma kapsamında olan suçlarda soruşturma ve kovuşturma aşamasında, evvela uzlaştırma prosedürünün uygulanması, uzlaşma sağlanmaz ise soruşturmaya ya da yargılamaya devam edilmesi gerekir.
Ceza Hukuku Kapsamındaki TCK’da Düzenlenen Suçlar ve Türk Ceza Kanununun Konusunu Teşkil Eden Ceza Davaları Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak İçin İletişime Geçebilirsiniz.
Aksu Avukat Ve Hukuki Danışmanlık
Hukuki yardım alanında, müvekkillerin davalarında uzman ceza avukatlık hizmeti ile faaliyet gösterilmektedir. Bu faaliyet alanları Antalya Ağır Ceza Avukatı tarafından hukuk ve danışmanlık hizmetleri alanında;
Örgütlü suçlar avukatı
Kasten adam öldürme avukatı
Adam öldürmeye teşebbüs avukatı
Uyuşturucu madde ticareti avukatı
Kaçakçılık avukatı
Cinsel istismar avukatı
Taksirli ölüme sebebiyet verme avukatı
Yağma Gasp suçları avukatı
Nitelikli dolandırıcılık suçu avukatı
Hırsızlık suçu avukatı
Kasten silahla yaralama avukatı
Örgütlü suçlar avukatı
Cinsel taciz avukatı
Uyuşturucu ticareti suçları avukatı
Boşanma davaları avukatı
