Uyuşturucu madde ticareti suçu, 5237 Sayılı TCK 188. Maddesinde düzenlenmektedir. Uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi (temin etme), sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması ya da ticaret amacı ile satın alınması, kabul edilmesi ile birden çok şekilde işlenebilen bir suçtur.
Uyuşturucu madde ticaretinin konusunu esrar maddesi olarak bilinen ot, kubar, kenevir ve afyon benzeri maddeler için suçun normal halinden ceza verilirken; eroin, kokain, morfin ya da baz morfin gibi uyuşturucu maddeler ise suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli (ağırlaştırılmış) hali olur.
Uyuşturucu Madde Satma
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçları Kapsamı
Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçu: Bir maddenin ya da bir uyuşturucu maddenin işlemden geçirilerek diğer bir uyuşturucu maddeye dönüştürülmesini ifade eder. Uyuşturucu imalatı için uygun yer, alet ve malzemelerin uyuşturucu imaline elverişli olması gerekir. Özellikle suçun işlendiğinin tespitinden sonra olay mahallinde ele geçirilen malzemelerin imalata elverişli olup olmadığı Adli Tıp Kurumu gibi profesyonel kişilerce tespitinin yapılması gerekiyor.
Uyuşturucu Madde İthal Etme Suçu: Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yurt dışından ülke içerisine sokulması durumunda uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ithali suçu meydana gelecektir. Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin, gümrük kapısından veya gümrük kapısı dışındaki kara, deniz ve hava sınırlarının herhangi bir yerinden ülkeye geçirilmesinin bir önemi olmayıp, yurt dışından Türkiye sınırları içine sokulmuş olması suçun oluşması için yeterlidir.
Uyuşturucu Madde İthali Suçu ve Cezası
Uyuşturucu Madde İhraç Etme Suçu: Uyuşturucu ihraç etme, ülke sınırları içinde bulunan uyuşturucunun diğer bir ülkeye yani ülke sınırları dışına çıkarılmasıdır (TCK md. 188/1). Uyuşturucu madde ihraç etme, fakat uyuşturucu maddenin gümrük kapısından ( sınır kapılarından) geçmesiyle meydana gelen bir fiildir.
Uyuşturucu Madde İhracı Suçu ve Cezası
Uyuşturucu Madde Sevk ya da Nakletme Suçu: Uyuşturucu maddenin başkasına verilmesi ya da devredilerek menfaat sağlanması amacı ile biryerden diğer bir yere götürülmesi “uyuşturucu madde sevk ya da nakletme suçu”olarak nitelendirilmektedir. Buradaki nakil ve sevk işlemi ülke sınırları içerisinde olmalıdır. (TCK md. 188/3)
Uyuşturucu Madde Sevk Etmek, Nakletmek, Depolamak
Uyuşturucu Madde Kabul Etme ve Bulundurma Suçu: Buradaki kabul etme eyleminden anlaşılması gerekli olan, verilen uyuşturucu maddeyi kullanım amacı dışında kabul edip, zilyetliğine yani hakimiyetine geçirmesidir. Bulundurmaktan kasıt ise, kendine veya bir başkasına ait uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi şahsi kullanım amacı dışında ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak üstünde tasarrufta bulunabilecek şekilde hakimiyeti altında tutması biçiminde tanımlanabilecektir.
Uyuşturucu Madde Satma, Satışa Arzetme ya da Satın Alma: Uyuşturucu madde satma suçu, uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesini ifade eder. Uyuşturucu maddeyi satışa arzetme, henüz satış aşamasına gelmese de uyuşturucu maddenin satışı için bazı hazırlık hareketleri yapmayı ifade eder. Uyuşturucu madde satın alma suçu ise, uyuşturucu maddeyi alan kişinin bunu kişisel kullanım için değil de ticari amaç için satın almasıyla oluşur. Uyuşturucu madde satma, satışa arz etme ya da satınalma fiillerinin cezası aynıdır (TCK md. 188/3).
Uyuşturucu Madde Temin Etme (Başkasına Verme, Sağlama) Suçu: Uyuşturucu madde temini, yani başkasına verme, uyuşturucu sağlama fiili; bir kimsenin kendisinde bulunan ya da herhangi bir surette elde etmiş olduğu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi, satış amacı olmadan ve herhangi bir bedel almaksızın başkasına vermesidir.
Uyuşturucu madde temin etme suçunda kilit nokta, failin, uyuşturucu maddeyi satış ya da satışa arzetme amacı dışında başkalarına devretmesidir. Uyuşturucu maddeyi alan kişinin de bu maddeyi hangi amaçla aldığının bir önemi yoktur. Kendi kişisel ihtiyacı için kullanacak olan bir kimseye uyuşturucu ve uyarıcı madde temin etme fiili, kanunda uyuşturucu maddeyi “başkasına verme” biçiminde tanımlanan suçu oluşturur (TCK md. 188/3)
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun cezası TCK 188’ inci maddede işlenen suçun şekline göre aşağıda belirtilen gibi sıralanmıştır;
· Uyuşturucu ya da uyarıcı maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak imal, ithal ya da ihraç eden kişi, 20 seneden 30 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Uyuşturucu ya da uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısı ile bu ülkede yapılan yargılama neticesinde hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu ya da uyarıcı madde ihracı dolayısı ile yapılacak yargılama neticesinde hükmolunan cezadan mahsup edilir.
· Uyuşturucu ya da uyarıcı maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren (temin eden), sevk eden, nakleden, depolayan, satınalan, kabul etmiş olan, bulunduran kişi, 10 seneden az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, uyuşturucu ya da uyarıcı madde verilen ya da satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren ya da satan kişiye verilecek hapis cezası on beş seneden az olamaz.
· Yukarıdaki belirtilen uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri ya da baz morfin olması, halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu madde satma, satışa arzetme, başkalarına verme (temin etme), sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme, bulundurma fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla ya da ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların var ise çevre duvarı, tel örgü ya da benzeri engel ya da işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içerisindeki umumi ya da umuma açık yerlerde işlenmesi, halinde suçun cezası 15 seneden az olmamak üzere hapis ve 30 000 güne kadar adli para cezasıdır (TCK md. 188/4)
Yukarıdaki tüm uyuşturucu suçlarının, üç ya da daha fazla kişi tarafından beraber işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır (TCK md. 188/5).
Üretimi fotoğrafı makamların iznine ya da satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu ya da uyarıcı madde etkisi doğuran her çeşit madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir (TCK md. 188/6).
Uyuşturucu ya da uyarıcı etki doğurmamakla beraber, uyuşturucu ya da uyarıcı madde üretiminde kullanılacak olan ve ithal ya da imali fotoğrafı makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan ya da ihraç eden kişi, sekiz seneden az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır (TCK md. 188/7).
Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hasta bakıcı, sağlık hizmeti sunan, kimyacılıkla ya da ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK md. 188/8).
Uyuşturucu madde ticareti yapan kişi veya kişiler özgür iradeleri altında pişmanlık gösterip kamunun uğradığı zararı telafi etme adına yetkili mercilere yardımcı olup, suçun işlenişinde kim veya kimlerin olduğu, ne amaçla işlendiği, suç yerini gösterme, suça konu eşyaların yerin gösterme gibi söz konusu olumlu davranışlar göstermeleri halinde uygulaması yapılacak müessesedir. Türk Ceza Kanunu’ nun 192. Maddesinde iki farklı pişmanlık hükmü vardır;
· Suçun işlendiği fotoğrafı makamlar tarafından haber alınmadan önce etkin pişmanlık halinde,
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, fotoğrafı makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin saklandığı ya da imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını ya da uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
· Suçun işlendiği fotoğrafı makamlar tarafından haber alındıktan sonra etkin pişmanlık halinde,
Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail ya da diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
Görüldüğü üzere söz konusu suçun işlenmesinden sonra hangi safhada pişmanlık gösterildiği ceza indirimi açısından oldukça önemli bir konudur.
Ceza Hukuku Kapsamındaki TCK’da Düzenlenen Suçlar ve Türk Ceza Kanununun Konusunu Teşkil Eden Ceza Davaları Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak İçin İletişime Geçebilirsiniz.
